Koďż˝ciďż˝ pod wezwaniem ďż˝w. Stanisďż˝awa i ďż˝w. Wacďż˝awa w ďż˝widnicy

Na ścianach nawy środkowej wisi sześć wielkich prostokątnych obrazów, podchodzących z pocz. XVIII w., ze scenami z życia patronów kościoła: św. Stanisława i św. Wacława. Po lewej stronie św. Stanisław rozdziela swój majątek biednym - obraz ozdobiony herbem rodziny von Schaffgotsch, św. Stanisław ekskomunikuje króla Bolesława Śmiałego - obraz ufundowany przez kolegium Towarzystwa Jezusowego w Świdnicy, św. Stanisław wskrzesza zmarłego, który za niego składa świadectwo przed sądem - obraz ozdobiony herbem opata krzeszowskiego. Po prawej stronie: nieprzyjaciel św. Wacława rzuca mu się ze skruchą do nóg - podarunek hrabiów von Nimptsch, św. Wacław godzi dwie zwaśnione strony - dzieło podarowane przez hrabiego von Nostitz, św. Wacław zostaje przez cesarza uhonorowany znakiem godności królewskiej - obraz ozdobiony czteropolowym herbem Świdnicy (podarowany przez radę miejską). Mniejsze, owalne, przedstawiają od strony ołtarza: Zbawiciela i Maryję, poza tym świętych z zakonu jezuitów: św. Alojzego, św. Stanisława Kostkę, św. Jana Berchmansa, św. Jana Franciszka Regisa, św. Franciszka Borgię, św. Franciszka Ksawerego i św. Ignacego Loyolę.

Na konsolach przy filarach nawy głównej stoją posągi (dzieła Georga Leonharda Webera z lat
1709 - 1710) przedstawiające patronów dawniej istniejących kościółków przybramnych. Byli oni wraz z Najświętszą Marią Panną, św. Wacławem i św. Stanisławem uznawani za patronów miasta. Po lewej stronie od wejścia w kierunku głównego ołtarza: św. Barbara, św. Marcin, św. Wolfgang i św. Piotr, po prawej: św. Małgorzata, św. Wawrzyniec, św. Jan Chrzciciel, św. Mikołaj i św. Paweł. Początkowo rajcy miejscy wyrażali gotowość ufundowania tych rzeźb, zrezygnowali jednak z tego pomysłu, gdy dowiedzieli się, że każda z nich będzie kosztować nie mniej niż 50 florenów. Przy swoim zamiarze pozostał jedynie ówczesny burmistrz Neumann, który ze względu na to, że objął swój urząd w dzień św. Marcina, ufundował figurę przedstawiającą tego świętego.

Święty Marcin żył w IV w., był biskupem Tours. Uznawany jest za apostoła Galii. Wedle legendy ujrzawszy nagiego żebraka u bram miasta rozciął mieczem swój płaszcz na pół i oddał połowę nakrycia biedakowiNastępnej nocy ukazał mu się we śnie Chrystus nakryty ową połową płaszcza, stało się to powodem nawrócenia Marcina.

Pośrodku nawy głównej znajduje się barokowa ambona, dzieło Johanna Riedla z 1698 r.

Nad wejściem do ambony znajdujemy ulubione hasło jezuickie AMDG, co znaczy: ku większej chwale Bożej. Trzy pola w formie rombów przy podejściu do ambony ukazują w reliefach boskie cnoty: postać kobieca z krzyżem i kielichem oznacza - Wiarę, druga z kotwicą - Nadzieję, trzecia otoczona dziećmi - Miłość. W niszach balustrady ambony znajdują się przedstawienia czterech ewangelistów z ich symbolami. Na filarze umieszczony drewniany relief Chrystusa pouczającego. Na baldachimie ambony odnajdujemy czterech wielkich ojców Kościoła: papieża Grzegorza z gołębiem, biskupa Augustyna z chłopcem, biskupa Ambrożego z lwem i pustelnika Hieronima z trupią czaszką. W trzech niszach powyżej, znajdują się figury: Bożej mocy, Bożego słowa i Bożej mądrości. Po oby stronach filaru, który dźwiga ambonę, stoją figury św. Pawła i św. Piotra. Ambonę zwieńczają figury aniołów zwołujących głosem trąb na Sąd Ostateczny.

Na ścianach zewnętrznych świątyni zachowały się liczne epitafia. Idąc wzdłuż ściany północnej kościoła w kierunku wschodnim napotykamy na pierwsze z nich. To renesansowe epitafium przedstawia Ukrzyżowanego Chrystusa, poniżej zaś klęczą członkowie rodziny zmarłych. Na wspólnym epitafium Mathiasa Tschindera ( 1521 r.) i jego żony Anny z domu Freund ( 1534 r.) oraz Sebastiana Tschindera ( 1565 r.) i jego żony Anny z domu Becken ( 1564 r.) znajduje się inskrypcja:

"W roku 1521 odszedł w Bogu czcigodny Mathias Tschinder, mieszczanin i rajca miasta Świdnicy, a w roku 1534 Anna Freundin jego małżonka, a następnie w 1565 r. Sebastianus Tschinder i w 1564 r. Anna Becken, jego żona. Niech Bóg będzie im łaskawy".

Następny nagrobek należy do rajcy miejskiego Gregora Freunda, który aż do śmierci cierpiał na podagrę. Bardzo podobny pod względem formy do epitafium rodziny Tschinder jest nagrobek Stenzla Freunda ( 1541 r.) i jego żony Barbary ( 1531 r.). Czytamy tu:

"Czcigodny Stenzel Freund, zmarł w roku 1541, 18 lipca, niechaj Bóg będzie mu łaskawy. W roku 1531, 24 grudnia zmarła czcigodna pani Barbara, żona Stenzla Freunda"

Dalej epitafium rodzeństwa Jakoba i Sybilli Horstów (1571 r.).