Za opisan± kaplic± Chór Bractwa Maryjnego, zwany te¿ Chórem
Mieszczan (zbudowany ok. 1468 r. nad kaplic± ¶w. Tomasza, dawn±
zakrysti±). Podwójne schody prowadz±ce na chór znajduj± siê wewn±trz
czteroprzês³owej arkady, której górne zakoñczenie utworzone jest
przez balustradê empory. Porêcze, balustrada i sklepienie s± wykonane
w formach pó¼nogotyckich. Po bokach umieszczono w dwudziestym wieku
figurki dwóch biskupów. Bezcennym zabytkiem tu siê znajduj±cym jest
gotycki o³tarz Maryjny ufundowany przez proboszcza Stanis³awa Bernwaldta
w 1492 r., w formie pentaptyku, wzorowany na o³tarzu Wita Stwosza
w ko¶ciele Mariackim w Krakowie.
Przedstawia on Za¶niêcie Naj¶wiêtszej Maryji Panny. Klêcz±ca
Maryja trzyma w rêku gromnicê, podtrzymuje j± ¶w. Jan. Obok w szatach
biskupich ¶w. Piotr z naczyniem na wodê ¶wiêcon±, na nim data 1492.
Ponadto widzimy ¶w. Bart³omieja z otwart± ksiêg± oraz pozosta³ych
aposto³ów. Ponad t± grup± Bóg Ojciec w otoczeniu dwóch anio³ów,
przyjmuj±cy duszê Maryji w swe ramiona. Skraj jej szaty pokryty
jest ³aciñskimi inskrypcjami. Na skrzyd³ach o³tarzowych widzimy
zwiastowanie Maryji, urodziny Chrystusa, ofiarowanie w ¶wi±tyni,
pok³on trzech króli, Chrystus na górze Oliwnej, pojmanie Chrystusa,
biczowanie, cierniem ukoronowanie, ecce homo (oto cz³owiek), Chrystus
d¼wigaj±cy krzy¿, ukrzy¿owanie, zdjêcie z krzy¿a, zmartwychwstanie
i wniebowst±pienie Chrystusa. Zewnêtrzne skrzyd³a ukazuj± szesnastu
ustawionych naprzeciw siebie ¶wiêtych, m.in.: Liboriusza i Erazma,
Sebastiana i Rocha, Machariusza i Jodokusa, Antoniego Pustelnika
i Onufrego. W predelli o³tarza znajduj± siê rze¼by: ¶w. Jadwigi
¦l±skiej, ¶w. El¿biety Wêgierskiej i ¶w. Heleny.
Na przeciwleg³ej ¶cianie do o³tarza zawieszono barokowy obraz przedstawiaj±cy
ksiêcia ¶widnickiego Bolka II Ma³ego, uwa¿anego tradycyjnie
za fundatora ¶wi±tyni. Ozdobne pó¼nogotyckie wej¶cie na chór jest
uwa¿ane za jedno z najpiêkniejszych dzie³ tego okresu na ¦l±sku.
Podczas remontu ko¶cio³a na prze³omie XIX i XX w. odnaleziono na
¶cianie kaplicy, poni¿ej gurtu sklepieniowego, gotyckie malowid³a
przedstawiaj±ce ¶w. Annê Samotrzeci± - postaæ w czepcu i czerwonym
p³aszczu siedz±c± na tronie. Otaczaj± j± anio³owie. Nad ni± znajduje
siê relief przedstawiaj±cy zwiastowanie Maryji. Na przeciwko Mater
amabilis, czyli ta która jest godna mi³o¶ci. A nad tym za¶ anio³
z chust± ¶w. Weroniki.
Jako ostatnia, w nawie po³udniowej, znajduje siê zakrystia. Jest
to dawna kaplica ufundowana w 1342r. przez patrycjusza Konrada Sachenkircha,
przebudowana na prze³omie XVII i XVIII w. Nad wej¶ciem do niej obraz
¶w. Jana Franciszka Regisa, ufundowany w podziêce za jego orêdownictwo
w ocaleniu ko¶cio³a i kolegium jezuickiego przed po¿arem w 1716
r. Przed zakrysti± znajduje siê p³yta nagrobna proboszcza Hugo Simona
zmar³ego 22.07.1897 r. we Wiedniu. Pe³ni³ on 32 lata pos³ugê kap³añsk±
w ¦widnicy. Hugo Simon urodzi³ siê 27.06.1828 r. w Berlinie. By³
kapelanem wojskowym i podczas wojny prusko - austriacko - duñskiej
w 1864 r. wyró¿ni³ siê wielk± odwag±. Jako pierwszy z krzy¿em w
rêku wszed³ na duñskie umocnienia pod Dppel. Za swój czyn uzyska³
Order Or³a Czerwonego z mieczami i Krzy¿ Zas³ugi "Piis meritis".
Nawê zamyka od wschodu kaplica ¶w. Franciszka Ksawerego, obecnie
zwana kaplic± Serca Jezusowego. Na jej ¶cianach znajduje
siê p³askorze¼ba i obrazy przestawiaj±ce sceny z ¿ycia ¶w. Franciszka
Ksawerego, m.in.: krajobrazy z Dalekiego Wschodu i samotn± ¶mieræ
¶wiêtego. Hugo Simon likwiduj±c istniej±ce wcze¶niej dwa o³tarze
po¶wiêcone ¶w. Franciszkowi Ksaweremu i Naj¶wiêtszemu Sakramentowi
stworzy³ z obu o³tarz Serca Jezusowego. W antependium tego o³tarza
widzimy ¶w. Jana Chrzciciela z owieczk±, konchy do nabierania wody
ze ¼ród³a i winogrona. Ponad o³tarzem wyrze¼biona w drewnie ostatnia
wieczerza, otoczona k³osami i winnym gronem, które przypominaj±
wino i chleb. Dwa anio³y trzymaj± wstêgê z inskrypcj± o tre¶ci:
"O Serce Jezusa, kocham Ciê jak Ty mnie wcze¶niej
ukocha³e¶".
Powy¿ej Serce Jezusowe w otoczeniu promieni. Widzimy te¿ litery
IHS - odnosz± siê do imienia Jezus, jak i jezuitów. Przy kaplicy,
z lewej strony, o³tarz ¦w. Krzy¿a z licznymi reliefami z drewna.
Na antepedium miedziany w±¿ podniesiony na krzy¿u i scena op³akiwania
Chrystusa. Nad mens± chusta ¶w. Weroniki niesiona przez anio³y,
powy¿ej scena Ukrzy¿owania. Wy¿ej anio³owie. W ma³ych polach dooko³a
o³tarza znajduj± siê poz³ocone reliefy odnosz±ce siê do cierpienia
Chrystusa i 30 judaszowych srebrników.
O³tarz G³ówny jest podniesiony ze wzglêdu na znajduj±c± siê pod
nim kryptê. To dzie³o Johanna Riedla, ukoñczone w 1694 r., jest
wzorowane na barokowym o³tarzu w ko¶ciele Val - de - Grace w Pary¿u.
Ustawione tutaj rze¼by przedstawiaj±, w kolejno¶ci od po³udniowej
strony: ¶w. Floriana, ¶w. Franciszka Ksawerego, ¶w. Wac³awa, ¶w.
Stanis³awa, ¶w. Ignacego Loyolê i ¶w. Jerzego. Nad o³tarzem króluje
Naj¶wiêtsza Maria Panna Królowa Wszech¶wiata, Bóg Ojciec i Duch
¦wiêty. Siedem kolumn nawi±zuje do biblijnej Ksiêgi Przys³ów:
"M±dro¶æ wybudowa³a sobie dom i wznios³a siedem
kolumn"
Na ¶cianie z prawej strony prezbiterium zawieszono olbrzymi obraz
przedstawiaj±cy zamordowanie ¶w. Wac³awa, dzie³o s³ynnego ¶l±skiego
malarza barokowego Micha³a Willmanna z 1668 r. Naprzeciw niego jest
obraz ukazuj±cy ¶mieræ ¶w. Stanis³awa Szczepanowskiego. Oba przedstawiaj±
patronów ko¶cio³a. Po prawej i lewej stronie o³tarza, wmontowane
w ¶cianê, p³yty z ³aciñskimi inskrypcjami odnosz±ce siê do historii
ko¶cio³a i zakonu jezuitów.
Kolejny o³tarz (z 1696 r.) po¶wiêcono Niepokalanemu Poczêciu Naj¶wiêtszej
Maryji Panny. Antepedium pokazuje Arkê Przymierza. Powy¿ej
relief z Ester± wstawiaj±c± siê za ¯ydami przed królem perskim.
G³ówny relief o³tarza to motyw Niepokalanego Poczêcia - Maryja
zgniataj±ca g³owê wê¿a, nad ni± Duch ¦wiêty. Ponad o³tarzem
anio³ ze z³otym sercem. O³tarz otoczony jest ma³ymi reliefami, nawi±zuj±cymi
do postaci Maryji. Widzimy m.in. symbole wystêpuj±ce w litanii loretañskiej.
|