Ju¿ w pocz±tkach reformacji ca³a ludno¶æ ¦widnicy przyjê³a protestantyzm
w luterañskiej postaci. Rada miejska przeciwstawia³a siê obsadzaniu
stanowiska proboszcza przez biskupa wroc³awskiego i anga¿owa³a ewangelickich
duchownych. Od 1535 r. komunia ¶wiêta by³o przyjmowana pod obiema
postaciami, zarzucono te¿ spowied¼ uszn± i celibat ksiê¿y. W 1561
r. ko¶ció³ parafialny przeszed³ w rêce ewangelików i sta³ siê g³ówn±
¶wi±tyni± ewangelick± w mie¶cie. Dnia 3 czerwca 1583 r. starszy
dzwonnik Paul Faber z Davidem Stollem z Lutomi, który potrafi³ robiæ
zegary s³oneczne, postanowili taki umie¶ciæ na zachodniej ¶cianie
wie¿y. Kazali siê wci±gaæ w drewnianej skrzyni, zanim jednak jeszcze
osi±gnêli po³owê jej wysoko¶ci pêk³a lina. Obydwaj nieszczê¶nicy
ponie¶li ¶mieræ na miejscu. W tym samym roku 15 wrze¶nia ¦widnica
prze¿y³a trzêsienie ziemi.
W czasie wojny trzydziestoletniej ko¶ció³ zosta³ oddany w rêce
Towarzystwa Jezusowego. Z koñcem stycznia 1629 r. w po¶wiêconym
ponownie przez wroc³awskiego biskupa pomocniczego Liescha von Hornau
ko¶ciele zaczêto na nowo odprawiaæ msze katolickie. Potem, w zale¿no¶ci
od tego jakie wojska stacjonowa³y w ¦widnicy, ¶wi±tynia by³a na
zmianê u¿ytkowana przez ewangelików i katolików, a¿ ostatecznie,
gdy w 1644 r. miasto zajê³y wojska cesarskie, ko¶ció³ przekazano
katolikom. W 1659 r. papie¿ nakaza³ biskupowi, aby rozstrzygn±³
w sporze pomiêdzy wroc³awskimi klaryskami i jezuitami na rzecz tych
ostatnich. Ostatecznie sprawê zakoñczono w 1660 r., kiedy to prawa
patronackie do ko¶cio³a parafialnego przesz³y na jezuitów za sumê
6600 guldenów. Po przejêciu parafii wybudowali oni gmach kolegium
jezuickiego (1667 r.), szko³ê oraz konwikt (internat). Przez 113
lat rektor kolegium jezuickiego by³ zarazem proboszczem ko¶cio³a
pw. ¶w. Stanis³awa i ¶w. Wac³awa. Jezuici dokonali przebudowy wnêtrza
¶wi±tyni. Usuniêto wówczas wiele epitafiów, p³yt nagrobnych i dawnych
o³tarzy oraz stworzono nowe barokowe wyposa¿enie.
Wiêkszo¶æ prac snycerskich wykonali arty¶ci ¶widniccy: jezuita
Johann Riedel (prawie ca³o¶æ prac) oraz Georg Leonhard Weber. Warto
przy okazji dodaæ, ¿e olbrzymie poddasze ko¶cio³a zosta³o zaadoptowane
przez jezuitów na spichlerz zbo¿owy.
W 1740 r. na ¦l±sk wkroczy³y wojska pruskie. Spowodowa³o to wybuch
wojen, podczas których ko¶ció³ znacznie ucierpia³. Prusacy urz±dzili
w ¶wi±tyni obóz jeniecki, a pó¼niej magazyn zbo¿owy (w latach 1757
- 1772). Zniszczono wówczas prawie wszystkie konfesjona³y i ³awki,
uszkodzono obrazy oraz o³tarze. Dopiero w 1773 r. ko¶ció³ zwrócono
do u¿ytku sakralnego. Pó¼niej jeszcze urz±dzono w nim (w latach
1778 - 1779) szpital wojskowy. Po kasacie Towarzystwa Jezusowego
(na ¦l±sku dopiero w 1776 r.) jezuici ¶widniccy stali siê ksiê¿mi
diecezjalnymi podlegaj±cymi w³adzy biskupa wroc³awskiego. Ostatni
rektor kolegium jezuickiego pozosta³ nadal proboszczem ¶widnickim.
Dekretem królewskim wszystkie ko¶cio³y, kolegia i inne budynki pojezuickie
sta³y siê w³asno¶ci± pañstwa pruskiego.
Pod koniec XIX w., pomimo remontu przeprowadzonego w 1832 r., niezbêdne
sta³o siê podjêcie gruntownej renowacji ¶widnickiej fary. Rozpoczêto
j± za probostwa ksiêdza Hugo Simona w 1893 r. Zosta³a ona zakoñczona
w 1909 r. Odnowiono polichromiê nawy g³ównej, odmalowano nawy boczne
i kaplice oraz wzmocniono konstrukcyjnie korpus ko¶cio³a oraz wie¿ê.
Renowacja kosztowa³a pó³ miliona marek w z³ocie i zosta³a sfinansowana
przez rz±d pruski, biskupa wroc³awskiego i parafian. Podczas bombardowania
¦widnicy przez samoloty Armii Czerwonej 11 lutego 1945 r. w plebaniê
trafi³a bomba, nie czyni±c na szczê¶cie wiêkszych szkód przylegaj±cej
¶wi±tyni. Na Tysi±clecie Chrztu Polski w 1966 r. odnowiono wnêtrze
ko¶cio³a, za¶ w 1979 r. star± piaskowcow± posadzkê zast±piono now±
granitow±. W ostatnich latach przeprowadzono dalsze prace przy renowacji
ko¶cio³a, m.in. czê¶ciowo odnowiono polichromiê w kaplicy Matki
Boskiej ¦widnickiej oraz wymieniono pokrycie dachu.
|